Đậm đà giá trị nghệ thuật dân gian

10 đoàn nghệ thuật quần chúng đến từ khu vực Đồng bằng sông Hồng đã chuẩn bị công phu các tiết mục vừa được đoạt giải mang lại cho thành phố Vĩnh Yên nói riêng và người dân Vĩnh Phúc một không gian nghệ thuật đầy ắp bản sắc văn hóa dân tộc, đậm đà giá trị nghệ thuật dân gian cho hàng nghìn khán giả. Những bài hát Văn, hát Chầu Văn tôn vinh Mẫu, Chầu Đệ Nhị, Quan Đệ Tam, Cô Chín Thượng Thiên, Cô bé Minh Lương… cộng hưởng cùng thanh sắc của các nhạc cụ dân tộc truyền thống, với nghệ thuật lĩnh xướng dầy ngẫu hứng, những làn điệu hát văn, chầu văn đưa người xem về với lịch sử hào hùng của dân tộc, về với cội nguồn.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Trong buổi công diễn, nhiều tiết mục hát Chầu văn có chủ đề về Quan Đệ Tam, ca ngợi công lao của ông. Ông là con trai thứ ba của Vua Cha Bát Hải Động Đình, là người được Vua cha yêu quý giao quyền cai quản chốn Long Giai Động Đình, cận bên cạnh phụ vương. Dưới thời Hùng Vương, theo lệnh Vua cha, ông cùng hai người thân cận lên giúp Vua Hùng chỉ huy thủy binh, lúc này ba vị giáng đất ở Hà Nam được nhân dân tôn thành “Tam vị Đại Vương”. Khi hóa về chầu Long Cung, là người cầm cân nảy mực, thông tri Tam Giới, quyền cai các thanh đồng đạo quan. Khi thanh nhàn, ông truyền ba quân tập hợp thuyền bè dạo chơi khắp miền, trên sông dưới suối, phù hộ cho ngư dân. Trong tín ngưỡng dân gian coi ông là vị Quan Lớn tài danh hàng đầu và nhân dân lập đền thờ phụng ông ở khắp nơi.

Bà Trịnh thị Lan, Phó Giám đốc Sở VH, TT & DL Vĩnh Phúc cho biết:  “Hầu hết các tiết mục tham dự Liên hoan đều được dàn dựng công phu, phong phú về nội dung, đa dạng về hình thức. Nhiều đoàn nghệ thuật đã thể hiện sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đầu tư chu đáo cho tiết mục, không những về con người mà còn về trang phục và đạo cụ. Qua liên hoan này, sẽ nhân lên các giá trị nghệ thuật dân gian. Đặc biệt, ở Vĩnh Phúc, loại hình nghệ thuật này sẽ được đầu tư hơn, để phát huy các giá trị di sản văn hóa”.   

Đoàn nghệ thuật quần chúng tỉnh Hải Phòng với Tiết mục: Giá Chầu “Cô Chín Thượng Thiên” đã để lại ấn tượng về phong cách hát Chầu văn của vùng đất Cảng. Với những ngón nghề thuần thục, đạt đến độ tinh tế, điêu luyện; giọng hát và diễn xuất của các nghệ nhân trong đoàn đã cho thấy sự chuẩn bị công phu, ông Nguyễn Văn Chính tham gia hoạt động văn hóa nghệ thuật 55 năm, hát văn, hát Chầu văn 23 năm, dạy đàn hát Chầu văn cho hơn 100 học trò của 12 tỉnh miền Bắc tâm sự: “Đến Vĩnh Phúc chúng tôi rất phấn khởi. Quy mô, cách tổ chức rất, chu đáo, cách đón tiếp gây nhiều được ấn tượng tốt đẹp. Hy vọng, Vĩnh Phúc sẽ tiếp tục có những liên hoan như thế này để phát huy các giá trị nghệ thuật văn hóa dân gian”. Anh Phạm Hải Hậu, đoàn nghệ thuật tỉnh Hà Nam nói: “Chúng tôi tham gia liên hoan này không chỉ hưởng ứng Tuần VH - DL tỉnh Vĩnh Phúc, mà còn để bảo tồn nghệ thuật hát Văn, hát Chầu Văn của dân tộc. Qua đợt Liên hoan này, chúng tôi thấy cách bố trí sân khấu hoành tráng, bắt mắt, chất lượng cao hơn nhiều những cuộc Liên hoan trước chúng tôi được tham gia. Đến Vĩnh Phúc, ai cũng vui mừng. Với sự nỗ lực, đoàn chúng tôi được đã được giải Nhất tiết mục diễn xướng Quan Tam Phủ”.   

Nghệ sĩ nhân dân Bùi Đắc Sừ, thành viên Ban giám khảo đã có những lời nhận xét: “Các tiết mục đều được cân nhắc kỹ lưỡng về nội dung và hình thức thể hiện, vừa làm nổi bật giá trị của hát Văn, hát Chầu Văn trên phương diện nghệ thuật với hình thức biểu diện đã được sân khấu hóa, tránh được sự sa đà vào việc tái hiện sinh hoạt tín ngưỡng, đi lạc ra ngoài chủ đích của liên hoan”. Anh Trần Đình Chính (xã Tuân Chính, huyện Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc) nói: “Được thưởng thức các tiết mục đặc sắc hôm nay, chúng tôi như hòa vào không gian nghệ thuật đầy cảm hứng. Các tiết mục không xa rời thực tế mà tái hiện sinh hoạt tín ngưỡng, sân khấu gần gũi đã cho tôi những trải nghiệm thú vị”.

Trong suốt liên hoan, các tiết mục hát Văn, hát Chầu văn được các đoàn chọn lọc, bảo lưu được nét đẹp của nghệ thuật truyền thống, vùa kế thừa được những tinh hoa vốn cổ, vừa có những sáng tạo mang đậm tính ngẫu hứng - một đặc điểm độc đáo của Chầu văn. Cùng với việc mài giũa, trau truốt hướng tới độ điêu luyện trong kỹ thuật biểu diễn, các tiết mục mang đậm màu sắc dân gian, mộc mạc và hài hòa. Sân khấu biểu diễn được dàn dựng một cách công phu phù hợp với không gian văn hóa hát Văn, hát Chầu văn, tạo nhiều cung bậc cảm xúc cho người xem để lại ấn tượng sâu sắc về Tuần Văn hóa - du lịch Vĩnh Phúc 2013.

 Bài, ảnh Thu Thủy